Terug naar de Baliemvallei, waar ik dit oudje in haar tuin bezig zag. In deze gemeenschappen moet je werken tot je erbij neervalt. Pensioen is er niet bij, oudedagsvoorziening ook niet en van de familie hoeft men vaak ook niet veel te verwachten. Dit mensje kan misschien maar vijftig jaar zijn. Hun leven is een ware slijtageslag.

Bij Waghete genomen: de vrouwen aan het werk. Deze zijn al hoogmodern: ze hebben kleding aan, die overigens vaak nooit gewassen wordt en tenslotte uit elkaar valt. Op de achtergrond enige moderne woningen, want ze hebben golfplaten daken.

Eenzelfde gebeuren, maar ditmaal in de buurt van WAGHETE. Deze zijn al de gelukkige bezitters van een schop!!! Wij staan bij zo iets niet stil, een schop heb je, daar praat je niet over. Ginds was dat iets anders. Als je je hele leven hebt moeten peuteren met een graafstof, is een schop een klein wonder. Overigens zien de lui in de Wisselmeren er grauwer, viezer uit dan in de Baliemvallei.

Blijkbaar is deze man nog niet in het bezit van een schop, en dus schept hij met z'n handen de aarde eruit.

Ook in Wamena, de sloot is al praktisch klaar.

Op de mannen rust de verplichting, het zware graafwerk, de aanleg van de grote afwateringssloten, te verrrichten. men kent het systeem van wisselbouw en zo kan men overal grondstukken zien, die er uiterlijk onverzorgd uitzien. Op zekere dag, echter wordt zo'n lap grond weer in gebruik genomen, en dan moeten de mannen eerst aantreden. Dit plaatje is in Wamena.

In MOANEMANI loopt al jarenlang een veeteeltproject. Veehouden was iets onbekends in Irian. Op een boerderij in Sentani krijgen jongelui de kans, het een en ander te leren op gebied van veeteelt en ook van akkerbouw: groenten, die ze nog niet kennen, bv.

En dit is een gewoon tafereeltje in een kampong. De varkens lopen - binnen de omheining, natuurlijk - vrij rond. In de Nederlandse tijd zijn er witte varkens ingevoerd, en sindsdien heeft men gevlekte varkens gekregen.

Een echtpaar onderweg, zij met een draagnet vol groenten, hij met een al wat grotere big op de schouder. Dit was in de buurt van Wamena.

Twee Papua's kwamen ook voorbij, met een varken aan een stok gebonden - de normale manier om een groter beest te vervoeren. Biggetjes worden vaak in het draagnet meegenomen, soms samen met de baby. Ook is het een normale zaak, dat moeder de vrouw aan een biggetje de borst geeft!!! Het vreemde was, dat eerstgenoemde zeug tegenover deze twee mensen niet agressief was.